Większość osób, które spotkało się z terminem „Ajurweda” słyszało zapewne o doszach. Czym są owe tajemnicze dosze? Czym jest dosza Vata?
Dosze, w dużym uproszczeniu, są zbiorem cech, które wiążą się z konkretnymi, odpowiadającymi im procesami w organizmie. Twoje ciało składa się z trzech dosz, z których jedna lub dwie są zawsze najbardziej dominujące, a to prowadzi do określonej morfologi.
Dosłowne tłumaczenie terminu dosza to „wada”, „błąd” (z sanskryckiego „dus”—przypuszczalne tłum. „pomyłka”). W rzeczywistości jednak dosze nie stanowią problemu. W stanie względnej równowagi wspierają organizm odpowiednio zarządzając jego fizjologią (biologicznymi procesami zachodzącymi w ciele) i psychiką (psychologicznymi procesami w umyśle i świadomości). Gdy są niezrównoważone, działają niczym zanieczyszczenia powodując zaburzenie wewnętrznego środowiska: negatywnie wpływając na tkanki i kanały. Więcej o tym, czym są dosze przeczytasz w innym tekście na moim blogu.
Przyjrzyjmy się dokładnie cechom charakterystycznym jednej z trzech podstawowych energii życia, doszy Vata.
Cechy charakterystyczne typu Vata
Dosza Vata jest subtelną siłą ruchu, która reguluje życie biologiczne (wszystkie czynności umysłowe i fizjologiczne). Składa się z elementów Powietrza/Wiatru (vaju) i Eteru (akasza), które tworzą przestrzeń w naszym organiźmie. Dzieli cechy obu żywiołów. Jest zatem sucha, lekka, zimna, ruchliwa, przezroczysta, subtelna, szorstka i cierpka.
Ze względu na swoją zmienną i dynamiczną funkcję, może powodować ruch pozostałych dosz w ciele. Bez tej energii, dosze są wręcz zastałe, zastygłe. Jak podaje Sarngadhara Samitha:
„Pitta jest kulawa. Kapha jest kulawa. Idą tam, gdzie zaniesie je wiatr. Tak jak chmury.”
Sarngadhara Samitha 1.5.25.
Osoby typu Vata mają zazwyczaj lekką posturę. Są szczupłe, bardziej elastyczne i słabiej umięśnione niż pozostałe typy. Ich skóra zdaje się być także cieńsza, z widocznie zarysowanymi żyłami. Zmienna charakterystyka elementu Powietrza powoduje, że typ Vata jest także najbardziej emocjonalny ze wszystkich dosz. Gdy Vata znajduje się w równowadze jest elastyczna, kreatywna, lekka, szczęśliwa, radosna i szybko adaptująca się do zmian. Kiedy równowaga ta zostaje zakłócona, Vata staje się zdezorientowana, niestabilna, niepewna i obwiniająca siebie.
Choroby typu Vata
Siedzibą doszy Vata jest jelito grube. Element ten, rezyduje także w stawach, układzie rozrodczym i nerwowym.
Nadmiar Vaty prowadzi do następujących problemów:
- szybka perystaltyka
- zaparcia
- zespół jelita drażliwego
- gazy, wzdęcia
- problemy stawowe
- reumatoidalne zapalenie stawów
- ból pleców
- nieregularne miesiączki i owulacje
- impotencja u mężczyzn
- paraliż
- Parkinson
- nadpobudliwość i wiele innych.
Wszystkie wyżej wymienione dolegliwości są uleczalne i możliwe do uniknięcia dzięki podejściu, które oferuje Ajurweda.
Czynniki zaburzajace Vata
Leczenie (często psychosomatycznych) dolegliwości Vata, wymaga podejścia, które uwzględnia pracę, nie tylko z ciałem, ale także z umysłem. Szybkie tempo życia, pośpiech, tak charakterystyczny dla Zachodniej kultury przemysłowej, powodują, że choroby Vata nasilają się najbardziej.
Ajurweda wymienia wiele czynników środowiskowych, które wpływają na nierównowagę doszy Vata w ciele.
- zimny i suchy klimat
- wielozadaniowość
- intensywna praca fizyczna
- częste podróżowanie
- ubóstwo (brak finansowych zasobów i poczucia bezpieczeństwa)
- tragedie i wypadki
- niedożywienie
- stresujące sytuacje
- brak odpoczynku
Ogólne zalecenia dla równoważenia Vaty
- Spożywaj ciepłe, proste i uziemiające posiłki.
- Zadbaj o regularność spożywanych potraw. Przewidywalny żywieniowo rytm dnia sprawi, że Twoje ciało poczuje się bezpiecznie.
- Unikaj wielozadaniowości. Wykonuj jedną czynność/zadanie na raz.
- Unikaj skrajnie niskich temperatur i przeciągów.
- Zadbaj o swój spokój i odpoczynek. Możesz udać się na leśny spacer lub praktykować jogę.
- Nawadniaj się. Wybierz do tego ciepłą wodę lub ziołową herbatę.
- Podaruj sobie masaż. Najlepiej ciepłym olejem. Możesz wykonać go sam/a. Twoje ciało podziękuje Ci za to, odpłacając się zdrowiem i dobrym samopoczuciem.
Ufam, że artykuł dostarczył Ci inspiracji.
Życzę Ci dużo zdrowia,
Ewelina